Sàuvi(-de-Jerusalèn)
Phlomis fruticosa
Lamiaceae Labiaceae
Noms en français : Phlomis ligneux, Sauge de Jérusalem.
Descripcioun :La sàuvi-de-Jerusalèn, que fai partido dóu gènre Phlomis e noun pas Salvia, trachis d'aqui, d'eila, dins li roucaio e li relarg secarous. Nous vèn de la Mieterrano d'Asìo e èi souvènt plantado coume sebisso. A la primo fai un poulit bouissoun emé si gròssi flour jauno en casco. Li bratèio an la meme formo que li fueio, aquéli an un pecou que se destrìo bèn, au contro dóu tèto-lèbro o sàuvi-de-mountagno que trachis naturalamen dins nòsti colo. Coumpara emé lou tèto-lèbre.
Usanço :En Sicilo e en Turquìo la planto sèr pèr assaboura lou manja (F. Couplan, op.cit. p. 369). D'ùni prouprieta anti-óussidanto e anti-enflamativo soun estado troubado.
Port : Aubret
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Phlomis
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Estenoumediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Phlomis fruticosa L., 1753
Pato-dóu-diable
Gymnadenia nigra subsp. rhellicani
Orchidaceae Leguminosae
Autre noum : Maneto.
Noms en français : Nigritelle de Rellikon, Nigritelle noirâtre.
Descripcioun :La pato-dóu-diable, que ié dison tambèn maneto, s'atrovo dins lis àuti pelouso dis Aup. Li flour soun roujo amé la baso de la grosso petalo duberto au contro de la man-de-diéu Gymnadenia nigra subsp. corneliana di flour roso. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai. Pato, man e maneto an de vèire emé lou tubercule palma en formo de man.
Port : Erbo
Taio : 7 à 20 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gymnadenia
Famiho : Orchidaceae
Famiho classico : Leguminosae
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto endemico
Jun à avoust
Liò : Pelouso
- Pasquié
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèsr-Aupenco
Ref. sc. : Gymnadenia nigra subsp. rhellicani (Teppner & E.Klein) J.M.Tison
(= Gymnadenia rhellicani Teppner & E.Klein )